आधारभूमि संवाददाता
काठमाडौ, १३ चैत
महामारीका बिचमा पनि शिक्षाका लागि बाहिरिने रकम भने रोकिएको छैन । गत वर्षको तुलनामा केहि कमि आएपनि शिक्षाका लागि यो वर्षको माघ मसान्तसम्म झन्डै साढे १५ अर्ब रकम बाहिरिएको छ ।
नेपाल राष्ट्र बैंकले जनाएअनुसार गत वर्षको माघ मसान्तसम्म शिक्षातर्फको व्यय २० अर्ब ९७ करोड रहेको थियो । अर्थात उच्च शिक्षा हासिल गर्नका लागि बिदेश जानेहरुबाट झन्डै २१ अर्ब रकम बाहिरिएको थियो । यो रकममा केहि कमि आएपनि ठूलो मात्रामा भने बिदेशीने रकम भने रोकिन सकेको छैन । माघ मसान्तसम्म् शिक्षातर्पmको व्यय .१५ अर्ब ५८ करोड रहेको छ ।
बिदेश पढन् जानेहरुको संख्यामा जुन रुपमा कमि आएको छ, त्यहि रुपमा बिदेशीने रकममा भने कमि आउन सकेको छैन । महामारीका कारण बिदेशमा पढ्न गएकाहरुले रोजगारी गुमाएका छन् । त्यस्ता रोजगारी गुमाएकाहरुलाई यहाँ रहेका उनिहरुको परिवारले रकम पठाएको छ । जसका कारण पनि बिदेशीने रकममा कमि नआएको हो । यद्यपि बिदेश पढ्न जानेमा कमि आएपनि यो रोकिएको भने छैन ।
नेपालमा बिदेश पढ्न जानेहरु छन् । तर यहाँ गुणस्तरीय शिक्षा दिन नसकेका कारण बाहिरबाट यहाँ आएर पढ्नेहरु भने छैनन् । जसका कारण नै शिक्षा तर्फको आम्दानी सरकारको ऋणात्मक छ।
अहिले नेपालबाट बिदेश पढ्न जानेहरु र घुम्न जानेहरुबाट रकम बाहिरिदै आएको छ । घुम्न जानेहरुको संख्यामा कमि आएकाले यस्तो खर्च भने त्युन मात्रै भएको देखिन्छ । ब्यापार व्यवसायको क्रममा बाहिर जाँदा पनि भ्रमण नै देखिने भएकाले केहि रकम भने बाहिरिएको देखिन्छ । यद्यपि महामारीपछि बिदेश घुम्न जानेहरुमा भने कमि आएको छ ।
समीक्षा अवधिमा खुद सेवा आय रु.३२ अर्ब ३ करोडले घाटामा रहेको छ । अघिल्लो वर्षकासोही अवधिमा खुद सेवा आय रु.३ अर्ब ८ करोडले घाटामा रहेको थियो । सेवा खाता अन्तर्गत समीक्षा अवधिमा भ्रमण आय ९१.९ प्रतिशतले कमी आई रु.३ अर्ब ८७ करोड कायम भएको छ ।
भ्रमण व्यय ५६.७ प्रतिशतले कमी आई .१८ अर्ब ८५ करोड कायम भएको छ । यसमध्ये अघिल्लो वर्षको सोही अवधिमा भ्रमण व्यय ४३ अर्ब ४९ करोड रहेको थियो । यसमा बिदेश पढ्न जानेहरु तथा घुम्न जानेहरु सबैको रकम जोडिएको छ ।
