आधारभूमि संवाददाता
काठमाडौं, भदौं ३०
सेयर बजारबाट कमाउन चाहने तर जोखिम मोल्न नचाहने लगानीकर्ताका लागि ल्याइएका सामूहिक लगानी कोष अर्थात म्युचल फन्डमा संस्थागत लगानीकर्ताकै दबदबा देखिएको छ । १५ मध्ये १३ वटा फन्डमा ५० प्रतिशतभन्दा बढी लगानी संस्थागत लगानीकर्ताको छ ।
सेयर बजारबाट प्रतिफल लिन चाहने तर जोखिम बहन गर्न नचाहने र कम्पनीको वित्तीय अवस्था विश्लेषण गर्न नसक्ने लगानीकर्तालाई लक्षित गरी म्युचल फन्ड सञ्चालनमा ल्याइएको हो ।
अहिले त्यस्ता १५ वटा फन्ड सञ्चालनमा छन् । तर ती फन्डमा सर्वसाधारणको लगानी निकै न्युन छ । म्युचल फन्डमा संस्थागत लगानीकर्ताकै बर्चस्व छ । एउटा उदाहरण हेरौं, सनराइज म्युचल फन्डमा व्यक्तिगत लगानीकर्ताो हिस्सा ६ प्रतिशत मात्र छ । बाँकि ९४ प्रतिशत लगानी संस्थागत लगानीकर्ताको हो । सिद्धार्थ इन्भेष्टमेन्ट ग्रोथमा पनि करिब ९४ प्रतिशत सेयर संस्थागत लगानीकर्तासँग छ ।
एनएमबी ५०, सिटिजन्स म्युचल फन्ड दुई र ग्लोबल आईएमई समुन्नत योजनामा पनि व्यक्तिगत लगानीकर्तासँग २० प्रतिशत सेयर छैन । धेरै म्युचल फन्ड सेयर बजार घटेका बेला आएको र सर्वसाधारण लगानीकर्ताले रुचि नदेखाएकाले संस्थागत लगानीकर्ता हावी भएको सञ्चालकहरुको भनाइ छ ।
त्यसो त ५ देखि १० वर्षमा परिपक्व हुने गरी सञ्चालनमा ल्याइएका केहि म्युचल फन्डले तीन वर्षसम्म लाभांस नै दिएका छैनन् ।
कतिपय फन्डको प्रति इकाइ खुद सम्पत्ति १० रुपैयाँभन्दा माथि हुँदा पनि लगानीकर्ताले दोस्रो बजारमा १० रुपैयाँभन्दा कम अर्थात घाटा सहेर बेचिरहेका छन् । फन्ड व्यवस्थापन गरेबापत लिने शुल्क उच्च हुनु पनि सर्वसाधारण लगानीकर्ताको आकर्षण नहुनुको कारण हो ।
फन्ड व्यवस्थापकको कमजोरीका कारण कतिपय फन्डले आम्दानी बढाउनै सकेका छैनन् । यस्तो अवस्थामा पनि व्यवस्थापकले आकर्षक सुविधा लिन भने छाडेका छैनन् ।जसका कारण पनि लगानीकर्ताहरुको यसमा आकर्षण हुन नसकेको हो ।
म्युच्युल फन्डमा लगानी बढाउन सेवा शुल्कमा कमी ल्याउनु जरुरी छ । साथै फन्ड म्यानेजरहरुले लगानीको नयाँ उपाय अपनाएर भएपनि लगानीकर्तालाइ लाभ दिन सक्नुपर्छ ।
