काठमाडौं, १५ कार्त्तिक
भित्रि कारोबारलाई पुँजी बजारको सबैभन्दा ठूलो अपराध मानिन्छ । तर, हाम्रो देशमा भने कानुनको अभावमा यस्ता अपराधी उम्कदै आएका छन् । जसलाई रोक्न बल्ल धितोपत्र बोर्डले भित्रि कारोबार नियमावली बनाउन लागेको छ । लगानीकर्तासमक्ष सार्वजनिक गर्नुपर्ने जानकारीलाई गोप्य राखेर कम्पनीका व्यक्ति वा उसको परिवारका सदस्यले सेयर किनबेच गरेमा त्यसलाई भित्री कारोबार भनिन्छ ।
तीन वर्षअघि जनता बैंकका तत्कालीन अध्यक्ष गुरु न्यौपानेले श्रीमती र छोराको नाममा सेयर खरिद गरेको प्रकरण बाहिर आएको थियो । माछापुच्छ्रे बैंकसँग जनता बैंक गाभिने तयारीका बीच त्यो कारोबार गरिएको थियो र पछि उनले श्रीमतीसँग पारपाचुके भएको र छोरासँग अंशबन्डा गरेको देखाएका थिए । त्यसमा पनि बोर्डले थप अनुसन्धान र कारवाही गर्न सकेन ।
सेयर बजारमा विभिन्न कम्पनीका भित्री सूचना चुहावट गरी कारोबारमा चलखेल गरेका कतिपय घटना नै सार्वजनिक हुँदा पनि राज्यको कुनै पनि निकायले त्यसमाथि अनुसन्धान गरी दोषीलाई कारवाहीको भागीदार बनाएको पाइँदैन ।
दुई वर्षअघि एभरेस्ट इन्सुरेन्सले २० प्रतिशत बोनस र ६ प्रतिशत हकप्रद सेयर दिन लागेको कुरा साधारण सभा बस्नु अगावै बाहिरियो । त्यसपछि धितोपत्र बोर्डले गोप्य सूचना चुहाएको आशंकामा नेप्सेलाई कारोबार रोक्का गर्न निर्देशन दियो । केही दिन कारोबार रोक्का पनि भयो । तर गोप्य सूचना चुहाउने को थियो र त्यस चलखेलमा बजारका कुनकुन खेलाडी सक्रिय थिए भन्नेतर्फ कुनै निकायले खोजी गरेन ।
विभिन्न कम्पनीका संवेदनशील सूचना सेयर बजारका खेलाडीसम्म पहिल्यै पुर्याउने र त्यसै आधारमा अस्वाभाविक मात्रामा सेयर खरिद बिक्री गराई अनुचित लाभ लिने गरेका घटना बेलाबेला सार्वजनिक हुँदै आएका छन् । तर त्यसबारे गम्भीर अनुसन्धान र कारवाहीको परिपाटी स्थापित गरिएको छैन । यस क्षेत्रको प्रमुख नियामक निकाय धितोपत्र बोर्ड अहिलेसम्म कानुनी व्यवस्था अभाव देखाएर पन्छिँदै आएको छ । धितोपत्र ऐन २०६३ मा भित्री कारोबार गर्नेलाई बिगो बराबरको जरिवाना र एक वर्षसम्म कैद हुने व्यवस्था भए पनि नियमावलीको अभाव देखाइरहेको छ ।
