बाँके, ६ पुस (रासस)
पछिल्लो समय विषादीयुक्त भारतीय तरकारीले नेपाली बजार भरिने गरेको भएपनि बाँके र बर्दियाका ग्रामीण क्षेत्रका थारु महिलाले विषादीरहित तरकारी उत्पादन गरी नेपालगञ्जका घरघरमा पु¥याइरहेका छन् । नेपालगञ्जको धम्बोझी चोक नजिकै रहेको खाली ठाँउमा १२/१५ जना महिला बिहानैदेखि तरकारी बेच्न व्यस्त हुन्छन् ।
बाँकेको टिटहिरिया र बर्दियाको बढैयातालका थारु महिलाले घरमा उत्पादन गरेको विषादीरहित जैविक तरकारी बेचिरहेका हुन्छन् । बर्दिया बढैयाताल गाउँपालिका–३ की धर्मी थारुले १० कट्ठामा तरकारी रोप्नुभएको छ । तरकारी बेच्न लाज मान्ने उहाँ राम्रो आम्दानी हुने भएपछि गत वर्षबाट मात्र तरकारी बेच्न थालेको बताउँनुहुन्छ ।
थारु महिलाले बिहान बिक्री गर्ने तरकारी साँझ नै टिपेर राख्छन् । झिसमिसे उज्यालोमै उनीहरु नेपालगञ्ज आइपुग्छन् । महिला समूह बनाएर बस चढेर नेपालगञ्जसम्म आउने गर्छन् । नेपालगञ्जमा बिहान ६ बजे नै बाँके र बर्दियाका तरकारी उत्पादक महिला एकै ठाउँमा जम्मा भएर तरकारी बिक्री गरिरहेका हुन्छन् ।
बिक्री नभएको तरकारी लिएर घरघर पुग्छन् । आफूहरुले घरघरमा पुगेर जैविक र विषादीरहित तरकारी बेचिरहेको बताउनुहुन्छ, बर्दिया बढैयाताल गाउँपालिकाकी ५४ वर्षीय रुसानी थारु । उहाँ केही समयअघि बिरामी हुनुभएको थियो । खेतबारीमा काम गर्दा स्वास्थ्यमा पनि सुधार आएको र आफू स्वस्थ रहेको उहाँ बताउनुहुन्छ । चार जना मिलेर दुई बिघामा तरकारीखेती गरेको बताउँदै थारु यसरी तरकारी उत्पादन गर्दा आत्मनिर्भर हुनुका साथै घरखर्च चल्ने र आत्मसन्तुष्टि भएको बताउनुहुन्छ ।
थारु महिलाले लौका, करेला, बोडी, सागलगायतका तरकारी उत्पादन गर्दै आएका छन् । “बजारमा भन्दा थारु महिलाले केही सस्तोमा तरकारी बिक्री गर्छन्, तौलमा पनि केही बढी नै हुन्छ”, नेपालगञ्ज–४ की लक्ष्मी क्षेत्रीले भन्नुभयो । तरकारी बिक्रीबाट थारु महिलाले मासिक न्यूनतम रु २० हजारसम्म आम्दानी हुने बाँके बैजनाथ गाउँपालिका–८ टिटहिरीयाकी तुलसा थारु बताउनुहुन्छ ।
थारु महिलाले तरकारी मात्रै होइन, घरको जैविक चनाको बेसन, चना, चनाको दाल, लसुन, मसुरीको दाल, मकैलगायतका खाद्यान्न पनि बेच्ने गरेको उहाँको भनाइ छ । जैविक र विषादीरहित तरकारी घरघरमा पु¥याइरहेका थारु महिला भन्छन्, “एउटा निश्चित तरकारी बेच्ने ठाँउ होस् ।” विषादीयुक्त तरकारीले बजार छोपेको अवस्थामा जैविक तरकारी उत्पादन गरेर उपभोक्तासम्म स्वच्छ तरकारी पु¥याउँदै आएको उनीहरु बताउँछन् ।