नविन थापा/काठमाडौं, पुस ३
संस्कृति, पर्यटन र नागरिक उड्डयनमन्त्री वद्री पाण्डेमाथि विदेशी प्रभावको साधन बनेर सांस्कृतिक उपनिवेशवाद र राष्ट्रिय सार्वभौमसत्तामा असर गर्ने गतिविधिहरू बढाएको आरोप लाग्न थालेको छ । यो आरोप नेपालले चीनसँग बेल्ट एन्ड रोड इनिसिएटिभ (बीआरआई) सम्झौतामा हस्ताक्षर गरेपछि काठमाडौँमा आयोजित नवौँ नानहाई बौद्ध सम्मेलनको आयोजनासँगै लाग्न थालेको हो । मन्त्री पाण्डेको अनुमतिमा उक्त सम्मेलन आयोजना गरिएको भनिएपछि नेपालको सांस्कृतिक र राजनीतिक क्षेत्रमा चिनियाँ प्रभावबारे गम्भीर बहस सुरु भएको छ ।
मन्त्री पाण्डे, जो कांग्रेस महामन्त्री गगन थापा र स्वास्थ्य मन्त्री प्रदीप पौडेलसँग नजिक छन्, आफ्नो कार्यशैलीका कारण आलोचनाको केन्द्रमा छन् । स्रोतका अनुसार पाण्डे मन्त्री नियुक्त हुन गगन थापाको ठूलो भूमिका थियो । थप रूपमा, मन्त्री पाण्डेमाथि सातदोबाटो स्टेडियममा रहेको स्क्वाश कोर्टमा नेपाल नागरिक उड्डयन प्राधिकरण (सीएएएन) का महानिर्देशक प्रदीप अधिकारीसँग भेट गरी मन्त्रीस्तरीय प्रोटोकल उल्लङ्घन गरेको आरोप छ । आलोचकहरूले यस भेटलाई अनुपयुक्त भन्दै त्यसले ‘म्याच फिक्सिङ’ वा अन्य शङ्कास्पद लेनदेनको सङ्केत गरेको दाबी गरेका छन् ।
गगन थापासँग नजिक मानिने प्रदीप अधिकारी पनि अनेकौं विवादमा मुछिएका व्यक्ति हुन् । भैरहवा र पोखरा अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलका मुख्य इन्जिनियरका रूपमा अधिकारीमाथि कुप्रबन्धन र राष्ट्रिय सुरक्षामा खतरा पुर्याएको आरोप लागेको छ । विशेष गरी पोखरा विमानस्थललाई आलोचकहरूले अक्षम व्यवस्थापनको प्रतीक भनेका छन् । अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगले अधिकारीलाई बारम्बार बोलाए पनि अहिलेसम्म औपचारिक मुद्दा नचलाउनुले आयोगको प्रभावकारिता माथि पनि बारम्बार प्रश्न उठ्ने गरेको छ ।
अधिकारीमाथि चिनियाँ एजेन्टको रूपमा विदेशी हितहरू प्रवर्द्धन गरेको आरोप थप गम्भीर छ । रिपोर्टअनुसार अधिकारीले गगन थापाका लागि आर्थिक सहयोग पुर्याउँदै आएका छन्, जसले नेपालको राजनीतिक र पूर्वाधार योजनामा विदेशी प्रभावको चिन्तालाई झनै बढाएको छ ।
स्रोतहरूका अनुसार बीआरआई सम्झौता र त्यस सम्बन्धी छलफल काठमाडौँ मै गगन थापा र कानूनी सल्लाहकार सेमन्त दाहालको नेतृत्वमा गरिएको दाबी गरिएको छ । यसले नेपालका नीति निर्माण प्रक्रियामा बाह्य प्रभावको गहिरो संलग्नता रहेको शङ्का थप बलियो बनाएको छ । आलोचकहरूले यी गतिविधिलाई नेपालको राजनीतिज्ञहरूले विदेशी एजेन्डालाई राष्ट्रिय हितमाथि प्राथमिकता दिएको प्रमाणका रूपमा व्याख्या गरेका छन् ।
नवौँ नानहाई बौद्ध सम्मेलन मन्त्री पाण्डेको संरक्षणमा आयोजना गरिएको र लुम्बिनी विकास कोषका उपाध्यक्ष ल्हारक्याल लामा लामाको संलग्नतामा सम्पन्न भएको भनिएको छ । यस कार्यक्रममा चिनियाँ अधिकारीहरूको व्यापक उपस्थिति रहेको र होटल याक एन्ड यतीमा चिनियाँ प्रतिनिधिहरूको उल्लेखनीय जमघट देखिएको स्रोतहरूले बताएका छन् ।
यी आरोपहरूले व्यापक बहस निम्त्याएको छ । नेपालका राजनीतिक नेतृत्वमा पारदर्शिता र जवाफदेहिताका लागि जोडदार माग उठिरहेको छ । विदेशी शक्तिहरूको प्रभावले नेपालको सार्वभौमसत्तामा गम्भीर असर पारिरहेको सन्दर्भमा राष्ट्रिय हितमा केन्द्रित निर्णयहरूको आवश्यकता झनै महत्वपूर्ण बनेको छ ।
