रसना ढकाल
काठमाण्डौ ३२ जेष्ठ

रेष्टुरेण्ट क्षेत्रमा काम गर्ने श्रमिक महिलाहरुको पेशागत सुरक्षाको बारेमा महिला , बालबालिका तथा जेष्ठ नागरिक मन्त्रालय र श्रम रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्रालयसँग छलफल भएको छ ।

विश्वास नेपाल नामक समाजिक सस्थाको आयोजनामा विद्युतिय माध्यमद्धारा भएको उक्त छलफल कार्यक्रममा रेष्टुरेण्टमा कार्यरत महिलाहरुलाइ परेको शारिरीक तथा मानसिक असरको बारेमा कार्यकारी निर्देशक बालकुमारी आलेले प्रस्टाउनु भएको थियो । कार्यकारी निर्देशक आलेले , कोभिडको कारण चारैतिर प्रभाव परेको र त्यसको प्रत्यक्ष असर रेष्टुरेण्ट क्षेत्रमा काम गर्ने महिलाहरुमा देखिएको बताउनु भयो । साथै सरकारले घरभाडा नलिनु भनेर बारम्बार सुचना जारी गरेता पनि घरबेटीहरुले भाडा माग्ने नदिए निस्केर जाउ भन्ने जस्ता शब्दहरु प्रयोग गर्ने गरेको आलेले जानकारी दिनु भयो ।

बन्दाबन्दीको कारण रेष्टुरेण्ट क्षेत्रमा परेको असरको बारेमा रेष्टुरेण्ट व्यवसायि संघका अध्यक्ष विजय नगरकोटीले प्रकाश पार्नु भएको थियो । नगरकोटीले , बन्दाबन्दीको कारण काठमाण्डौ उपत्यकामा झण्डै २३० को हाराहारीमा रहेका रेष्टुरेण्ट व्यवसाय बन्द भएको र त्यसमा काम गर्ने हजारौ श्रमिकहरुको अवस्था दैनिय भएको बताउनु भयो । श्रम गर्ने एक महिला उपर ५ परिवारको गुजारा चलिरहेको जानकारी दिदै अहिले ति महिलाहरु छाक टार्न गाह्रो भएको गुनासो गर्नु भयो ।

सरकारले कोरोना नियन्त्रणको लागि गरेको बन्दाबन्दीलाइ हामीले पनि सहयोग गर्छौ , तर सरकारले काम गर्ने मजदुरहरुको जीवन रक्षा गर्नु पर्ने र सञ्चालकहरुको व्यवसाय सञ्चालन गर्न पनि जोड दिनु भयो । यसैगरी घरबेटीले बाहिरबाट चाबी लगाउने धम्की दिइरहेको बताउदै सरकारसँग घर भाडा मिनाहा गर्न अनुरोध गर्नु भएको थियो । यता बन्दाबन्दीको समयमा एचआइभि संक्रमित महिलाहरुको अवस्था र राहत वितरणमा देखिएको समस्या उपर शान्ति फाउण्डेशकि अध्यक्ष शान्ति तामाङ्गले प्रस्तुति गर्नु भएको थियो ।

उक्त कार्यक्रमलाइ सम्बोधन गर्दै महिला , बालबालिका तथा जेष्ठ नागरिक मन्त्रालयकि सह सचिव मनमाया पंगेनीले ,“ बन्दाबन्दीको प्रत्यक्ष प्रभाव हरेक क्षेत्रको महिलाहरुले भोगिरहेको जिकिर गर्दै मनोरञ्जन क्षेत्रमा काम गर्ने श्रमिकहरुको अवस्थाको उपर मन्त्रालयको चासो रहेको र पेशागत हक हितको लागि मन्त्रालयले हरसम्भव कार्य गर्ने” प्रतिबद्धता व्यक्त गर्नु भयो ।

कार्यक्रममा श्रम,रोजगार तथा समाजिक सुरक्षा मन्त्रालयका उप सचिव कविन्द्र नेपालले,“ अनौपचारिक क्षेत्रमा कार्यरत महिलाहरु शोषित हुने र त्यसलाइ कम गर्न वैकल्पिक रोजगारीको अवसर दिनु पर्ने बताउनु भयो । उप सचिव नेपालले बन्दाबन्दीले असर पुराएको मनोरञ्जन क्षेत्रको अवस्था उपर समाधानका लागि मन्त्रालयले के के गर्नु पर्छ त्यसको सहकार्य गर्न विश्वास नेपाललाइ आह्वान गर्नु भएको थियो । कार्यक्रममा हाम्रो सम्मान परियोजना अन्तर्गत सिटिप कोर्डिनेटर सृजना केसीले हाम्रो सम्मान परियोजनाको बारेमा प्रष्टाउनु भएको थियो । उक्त कार्यक्रममा आएका सवालहरुलाइ समेटदै चाडै नै मन्त्रालय समक्ष सहकार्य गरि श्रमिकहरुको मानव अधिकारको सवालमा पैरवी गर्ने विश्वास नेपालकी अध्यक्ष तारा भण्डारीले जानकारी दिनु भयो ।

नेपाल सरकारले बन्दाबन्दीको ८० औ दिनमा आएर केहि व्यवसायि क्षेत्रहरुमा काम गर्न मापदण्ड सहितको रणनीति ल्याएको छ भने रेष्टुरेण्ट क्षेत्रहरु अहिलेसम्म बन्द नै हुने बताएको छ ।