– धनवीर महतो
गौशाला, १ पुस (रासस)
पित्त थैलीको पत्थरी एवं पाठेघरको समस्याले वर्षौंदेखि पीडित रहेकी महोत्तरी, रामगोपालपुर–८ विर्ताकी ५५ वर्षीया सावित्रीदेवी ठाकुर आज एकाबिहानै सोनमा गाउँपालिका–३ स्थित खखनामा आयोजित निःशुल्क बृहत् स्वास्थ्य शिविर स्थलमा पुग्नुभयो ।
शारीरिकरुपमा अशक्त एवं रोगबाट थाला परेकी ठाकुर टेम्पु रिजर्भ गरी आफ्ना ६५ वर्षीय श्रीमान् यदुनन्द ठाकुर वरहीसँग नेपाली सेना र स्वास्थ्य तथा जनसङ्ख्या मन्त्रालयद्वारा संयुक्तरुपमा यहाँ आयोजित वृहत् निःशुुल्क स्वास्थ्य शिविरमा उपचारका लागि पुग्नुभयो ।
सावित्रीको उपचारमा सहयोगीको रुपमा आउनुभएका उहाँका श्रीमान् ठाकुर एकाबिहानैदेखि शिविरस्थलमा खानपिनको व्यवस्थापनमा जुट्नुभएको थियो । ठाकुरले भन्नुभयो, “हामीजस्ता गरिब समुदायका लागि यस्ता शिविरले धेरै नै लाभदायक भूमिका निर्वाह गरेका छन् । गाउँका एकजना साथीको पुरानो पत्थरीको उपचार यसै शिविरबाट गराउँदा उहाँको स्वास्थ्य अवस्था क्रमिकरुपमा सुधारोन्मुख भएपछि आफू पनि श्रीमतीलाई लिएर उपचार गराउन यहाँ आएको छु ।” आर्थिकरुपमा विपन्न ठाकुरले भन्नुभयो, “गाउँकै एकजना साहुसँग रु ५० हजार ऋण लिएर नेपाल र भारतका विभिन्न स्वास्थ्य संस्थामा गई उपचार गराउँदासमेत स्वास्थ्यमा सुधार आउन सकेन । केही दिन अगाडि सीतामढीका एक क्लिनिकमा १२ हजार भारु र जनकपुरमा रु ३० हजार श्रीमतीको उपचारमा खर्च गरेपनि सन्तोषजनक रुपमा स्वास्थ्यमा सुधार हुन सकेको छैन ।”
गौशाला नगरपालिका–५ की कौशिल्या मेस्तर पनि सोही शिविरबाट आफ्ना १९ वर्षीय छोरा पिन्टुकुमार मल्लिकको उपचार गराएर घर फर्किएका हुन् । मानसिक रोगीका शिकार रहेका छोरा पिन्टुको उपचारमा लाखौँ खर्चिएतापनि कुनै सुधार नआउँदा एकपटकका लागि सो शिविरबाट औषधि सेवन गर्न लगाइएको कौशिल्याले बताउनुभयो ।
हामी जस्ता गरिब र विपन्न जनताका लागि नेपाली सेनाले निःशुुल्क स्वास्थ्य शिविर सञ्चालन गरेर उदाहरणीय कार्य गरेको उहाँले बताउनुभयो । उहाँले भन्नुभयो, “तीन दिनको औषधि सेवनले छोरालाई क्रमिकरुपमा सुधार हुँदै आएको छ । पहिले पहिले राति राति उठेर भाग्ने छोरा अब रातिको समयमा मस्त निद्रामा सुत्ने गर्छ ।”
स्त्रीरोगबाट पीडित रामगोपालपुर नगरपालिकाका विष्णु राम पनि आफ्नी श्रीमतीको उपचारका लागि शिविरस्थलमा लाइनमा लागेको भेटिनुभयो । आफ्नी ३० वर्षीया श्रीमती देवुदेवीको प्रसूूति सम्बन्धी पुरानो रोगको उपचारका लागि हजाराँै खर्चिएको तर निको हुन नसक्दा शिविरमा उपचारका लागि आएको उहाँले बताउनुभयो ।
स्वास्थ्य मन्त्रालयको रु ७० लाख, पूर्वस्वास्थ्य राज्यमन्त्री एवं महोत्तरी क्षेत्र नं ४ का प्रतिनिधिसभा सदस्य डा सुरेन्द्रकुमार यादव एवं स्थानीय तहको सहयोगमा सञ्चालित सो निःशुल्क शिविरमा अहिले महोत्तरी, धनुषा, सर्लाही, सिन्धुलीका गरिब समुदायका बिरामी उपचारका लागि आउने गरेका छन् ।
वर्षौदेखि उपचारमा हजाराँै रकम खर्चिए तापनि उपचार सम्भव नभएपछि अहिले हजारौँको सङ्ख्यामा पीडित उपचारका लागि शिविरमा आउने गरेको शिविर आयोजक समितिका प्रवक्ता अशोककुमार यादवले बताउनुभयो । उहाँले भन्नुभयो, “ उपचारका लागि आउने बिरामीका लागि दर्तादेखि औषधिसम्मको निःशुल्क व्यवस्था भएपछि शिविर स्थानीयवासीको पहिलो रोजाइ बन्न सफल भएको छ । यहाँको सामुदायिक स्वास्थ्य संस्थामा आवश्यक मात्रामा चिकित्सक एवं प्राविधिकको व्यवस्था नहुनु एवं निजी स्वास्थ्य संस्थामा हजाराँै रकम खर्च भएपछि बाध्यतावश यहाँका सर्वसाधारण वर्षौंदेखि बिरामी पाल्न बाध्य भएका छन् ।”
मन्त्रालयले वर्षेनी यस्ता बृहत् स्वास्थ्य शिविरका लागि रु एक करोड रकम छुट्याउँदै आएकामा यस वर्ष महोत्तरीको सोनमा गाउँपालिकामा शिविर राख्न सफल भएको पूर्वस्वास्थ्य राज्यमन्त्री डा यादवले बताउनुभयो । उहाँले भन्नुभयो, “विगतको समयमा आफूले उपचार गर्ने क्रममा यहाँ खास गरी दलित एवं गरिब समुदायका सर्वसाधारण पैसाको अभावमा रोग पालेर बस्न बाध्य भएका छन् । त्यसलाई अन्त्य गर्नका लागि आफूले जनतासमक्ष गरेको वाचा पूरा गर्न पाएकोमा हर्षित छु ।”
शिविरले यहाँका सर्वसाधारणको स्वास्थ्यमा अहं भूमिका निर्वाह गर्ने शिविर आयोजक मूल समितिका संयोजकसमेत रहनुभएका डा यादवले जानकारी गराउनुभयो ।
मुलुुकको समग्र स्वास्थ्य र शिक्षा क्षेत्रको सूूचाङ्कमा पछि परेका प्रदेश नं।२ का जनतालाई स्थानीय तहमै सहजरुपमा स्वास्थ्य सेवा पुु¥याउने उद्देश्यले सञ्चालित शिविरमा नवजात शिशुदेखि ९० वर्षसम्मका वयोवृद्धले उपचार लिनुुभएको बताइएको छ । चार दिनको अवधिमा १० हजारभन्दा बढीले उपचार सेवा प्राप्त गर्नुुभएको सो शिविरमा प्रसूूति, बालरोग, दाँत, आकस्मिक सेवा, छाला, नाक, कान, घाँटी, छातीका साथै रेडियोलोजी, प्याथोलोजी, इको, इसिजी सेवा उपलब्ध छन् । गत मङ्सिर २७ गतेदेखि शुरु भएको सो बृहत् निःशुल्क स्वास्थ्य शिविर यही पुस ५ गतेसम्म सञ्चालन हुनेछ । बीस हजार बिरामीको उपचार गरिने लक्ष्य शिविरले लिएको छ ।
