– हुमाकान्त पोखरेल
तम्घास, २० मङ्सिर (रासस)
गुल्मीमा एक आयोजनाको काम सम्पन्न नभईकनै भुक्तानी गरिएको पाइएको छ । जिल्लाको छत्रकोट गाउँपालिका–५ स्थित ढुङ्गेदेउराली वागवानी उपभोक्ता समूहलाई पूरा काम नै नगरी भुक्तानी गरेको पाइएको हो ।
ढुङ्गेधारामा कागती खेतीका लागि आव २०७५/७६ मा ५ नं प्रदेशको भूमि, व्यवस्था तथा कृषि मन्त्रालयद्वारा कागती खेतीका लागि रु १३ लाख ३२ हजार ६५० र गाउँपालिकाबाट रु दुई लाख ३४ हजार ७७६ गरी कुल रु १५ लाख ५६ हजार ४२६ विनियोजन भएको थियो । त्यसरी विनियोजन गरिएको बजेटको २०७६ असार मसान्तभित्र सबै काम सकिसक्नुपर्ने हो । तर मन्त्रालय र गाउँपालिकाले आयोजनाको कामको अनुगमन र मूल्याङ्कनसमेत नगरी नक्कली कागजपत्र बनाएर काम पूरा नभएको योजनाको भुक्तानी दिएको प्रमाणित भएको छ ।
उक्त आयोजनाको आर्थिक वर्ष सकिएको पाँच महिना सकिसक्दा पनि सम्झौताअनुसारको काम भने हुन सकेको छैन । अहिले कागती खेतीका लागि भन्दै ढुङ्गेधाराको खाली जमीनमा खाल्डा पारिएको छ । शुरुको चरणमा २५० कागतीका बिरुवा रोपे पनि अहिले केही मात्र जीवित छन् । बिरुवाका लागि अपनाउनुपर्ने कुनै पनि संरक्षणको उपाय नअपनाउँदा रोपेका बिरुवासमेत मर्न थालेका छन् भने कतिपय बिरुवा गाईवस्तुले खाएका छन् । अहिले जीवित र मरेका बिरुवाका सङ्ख्याबारे उपभोक्ता समिति पनि अनभिज्ञ छ ।
वागवानी समितिका सचिव चुराबहादुर कुँवरले आयोजनामा आएको बजेटको स्रोत नै आफूलाई थाहा नभएको बताउनुभयो । “गाउँपालिका र प्रदेश सरकारले रु १५ लाख दिएको हो भन्ने सुनिन्छ, वास्तविकता कसैले भन्दैनन्”, उहाँले भन्नुभयो, “सबै काम समितिका अध्यक्षले गर्नुहुन्छ, हामीलाई पत्तै हुँदैन ।”
उपभोक्ता समितिका अध्यक्ष विष्णु पौडेलले प्रदेश र गाउँपालिकाबाट विनियोजित रकम सबै भुक्तानी लिएको बताउनुभयो । थोरै काम बाँकी भए पनि धेरै काम पूर्ण गरिएको उहाँले बताउनुभयो । अहिले पनि समितिको खातामा रु एक लाखभन्दा बढी रकम बचत रहेको र आफूले समितिका सबै पदाधिकारीसँग समन्वय गरेर काम गरेको उहाँको भनाइ छ ।
गाउँपालिकाका अध्यक्ष मधुकृष्ण पन्तले काम सम्पन्न भएपछि नै भुक्तानी हुनुपर्ने बताउनुभयो । उपभोक्ता समिति गठन भइसकेपछि त्यसले गरेको काम अनुगमन समिति र मूल्याङ्कन समितिले निरीक्षण गरिसकेपछि मात्र भुक्तानी हुनुपर्नेमा आफू सहमत रहेको उहाँले प्रतिक्रिया दिनुभयो । वागवानीमा भएको अनियमितताबारे पनि आफ्नो ध्यानाकर्षण भएको उहाँको भनाइ छ ।
खानेपानी ट्याङ्कीमा दुईपटक तारबार
ढुङ्गेधाराको माथि देउरालीमा एउटा सिमेन्ट पोखरी निर्माण गरिएको छ । जहाँबाट कागती खेतीका लागि आवश्यक सिँचाइ हुनेछ । तर अचम्मको कुरा के छ भने पोखरीमा पनि दुईपटक तारबार गरिएको छ । शुरुमा पोखरीभन्दा करिब एक मिटरको दूरीमा पोखरी वरिवरि काँडेतार लगाइयो । तर पछि मदिरा सेवन गरेका युवाले भाँचेको भन्दै पहिलेको भन्दा केही नजीकबाट पोखरीलाई तारबार गर्न थालिएको छ । पछिल्लो पटक तारबार गर्दा लाग्ने खर्च कारवाहीमा परेका युवाले दिने सहमति भए पनि बालबच्चालाई भने दुर्घटनाको जोखिम बढेको छ ।
