आधारभूमि संवाददाता
काठमाडौं, फागुन २१
अहिलेको अर्थतन्त्र ३९ खर्ब ४३ अर्बको रहेको राष्ट्रिय तथ्यांक विभागको अध्ययनमा देखिएको छ । तर अर्थतन्त्रको कुल आकार बढेपनि औसत प्रतिव्यक्ति आय भने २५ अमेरिकी डलरले घटेर १ हजार १ सय ३४ डलर पुगेको अनुमान गरिएको छ ।
गत वर्ष आर्थिक वर्ष २०७५/७६ मा नेपालीको औसत प्रतिव्यक्ति आय १ हजार १ सय ५९ डलर थियो ।राष्ट्रिय तथ्यांक विभागले शुक्रबार सार्वजनिक गरेको आकडा अनुसार मुलुकको अर्थतन्त्र १ दशमलव ९९ प्रतिशतले गिरावट आएको छ । गत आर्थिक वर्षको आर्थिक बृद्धिदर ऋणात्मक हुने प्रक्षेपण गरेको हो । करिब ४० दशकपछि मुलुकको अर्थतन्त्र पहिलो पटक नकारात्मक बृद्धि भएको छ ।
यसअघि आर्थिक वर्ष २०३६/३७ मा नेपालको अर्थतन्त्र १.३ प्रतिशतले ऋणात्मक भएको थियो ।भूकम्प र नाकाबन्दीले भन्दा कोरोना महामारीले अर्थतन्त्रलाई बढि क्षति पुराएको देखिएको छ ।२०७२ सालको भूकम्प र भारतको अघोषित नाकाबन्दीका बेलामा मुलुकको अर्थतन्त्रको वृद्धिदर शून्य प्रतिशतको हाराहारीमा झरेपनि नकारात्मक बृद्धि भने भएको थिएन ।
सरकारले भने गत आर्थिक वर्ष ८ दशमलव ५ प्रतिशत आर्थिक वृद्धिको लक्ष्य लिएको थियो । विभागले भने कोरोना महामारीले अर्थतन्त्रमा असर परेको देखाइ वैशाखसम्मको लकडाउनलाई आधार मानेर वृद्धिदर २ दशमलव दुई सात प्रतिशतमा सीमित हुने प्रक्षेपण गरेको थियो । गत आर्थिक वर्षको चौथो त्रैमासमा मात्र अर्थतन्त्र १५ दशमलव ४ प्रतिशतले ऋणात्मक भएको आकलन छ ।
कार्यक्रममा बोल्दै राष्ट्रिय योजना आयोगका उपाध्यक्ष पुष्पराज कडेलले भने ‘ हामीले सुरुमा बैशाखबाट अर्थतन्त्र सामान्य हुन्छ भन्ने आधारमा मापन गरेका थियौ, तर स्थिती हामीले सोचेजस्तो रहेन, अब भने अर्थतन्त्र पुरानो लयमा फर्कन लागेको छ । ’अर्थतन्त्र भि सेपमा रिकभर हुन थालेको छ। अर्थात १५ दशमलव चार प्रतिशतले खुम्चन पुगेको अर्थतन्त्र अहिले पहिलो त्रैमासमा ४ दशमलव ५ प्रतिशतमै सिमित रहेको छ ।
विभागले तथ्यांकको गणनामा आधार वर्ष परिवर्तन गरेको छ । यसअघि सन् २०००/२००१ लाई आधार वर्ष मानेर तथ्यांक मापन गर्ने गरिएकामा यसपालि २०१०/२०११ लाई आधार वर्ष मानिएको छ । आधार वर्षमा परिवर्तनले पनि वृद्धिदर ऋणात्मक हुने देखिएको विभागको भनाइ छ ।
चालु आर्थिक वर्षको पहिलो त्रैमासको आर्थिक बृद्धि समेत ४ दशमलव ६ प्रतिशतले ऋणात्मक हुने विभागको अनुमान छ । महामारीको असर निकै कम भएकाले अर्थतन्त्र लयमा फर्कन थालेको विभागले जनाएको छ ।
