काठमाडौं, २१ कात्तिक
बजारको महंगी राष्ट्र बैंकको नियन्त्रण बाहिर गएको देखिएको छ । मुद्रास्फितीलाई ६ प्रतिशतको सिमाभित्रै राख्ने भनिएपनि अहिले बजारको महंगी सिमा बाहिर अर्थात ६ दशमलव ५६ प्रतिशत छ । यसको लाभ व्यापारी र बिचौलियाले उठाएका छन् भने आमउपभोक्ता मारमा परेका छन् । कर्मचारीको तलब बृद्धि र सरकारको बजार अनुगमनको अभावमा महंगी सिमा बाहिर गएको हो । राष्ट्र बैंकका अनुसार बिगत तीन वर्षसम्म महंगी निरन्तर सिमा मै थियो ।
अर्थमन्त्री युवराज खतिवडाले यो वर्षको बजेट सार्वजनिक गर्दै अधिकृत र त्यो भन्दा माथिल्लो तहका कर्मचारीको १८ प्रतिशतले तलब बृद्धि गरे । त्यसैगरि अधिकृतभन्दा तल्लो तहका कर्मचारीको २० प्रतिशतले तलब बढाइयो । जसले अहिले बजारमा ६ दशमलव ५६ प्रतिशतको महंगी बढाएको छ।
बिगत १० वर्षमा निरन्तर ३ वर्ष तलब नबढेको आर्थिक वर्ष २०७३/०७४ देखि गत वर्षसम्म हो । जसका कारण यो तीन वर्षको बिचमा मूल्यबृद्धि ५ प्रतिशतको सिमामा रहेको थियो । जबकी आर्थिक वर्ष २०६५/०६६ देखि २०७१/०७२ को बिचमा मूल्यबृद्धि ७ देखि १२ प्रतिशतसम्म बढेको थियो ।
जब जब कर्मचारीको तलब बढ्छ तब बजारमा मूल्य आकासिएको देखिन्छ । आर्थिक वर्ष २०६५/०६६ मा निजी तथा सरकारी कर्मचारीको तलब १५ दशमलव ३ प्रतिशतले बढेको थियो । त्यो बेला मूल्य बृद्धि दश वर्ष यताकै उच्च अर्थात १२ दशमलव ६ प्रतिशतले बढ्यो । त्यसैगरि २०६६ सालमा बढेको कर्मचारीको तलबले ९ दशमलव ६ प्रतिशतले मूल्यबृद्धि बढायो भने २०७१ सालमा बढेको तलबले ७ दशमलव २ प्रतिशतले तलब बढायो ।
राष्ट्र बैंकले चालु आर्थिक वर्षको मौद्रिक नीति मार्फत यो वर्ष महंगीलाई ६ प्रतिशतको सिमामा राख्ने बताएको थियो । तर भदौ मसान्तसम्ममा नै मूल्यबृद्धि ६ दशमलव एक ६ प्रतिशतले बढेको देखिएको छ । यसले राष्ट्र बैंक मूल्यबृद्धि नियन्त्रणमा असफल हुन लागेको देखिएको छ । आयात सहज हुँदाहुादै देशमा किन महंगी आकासियो भनेर अब सरकारले अध्ययन तथा अनुसन्धान गर्नु जरुरी छ ।
